عملیات اجرایی ساختمان و نقش مجری در آن
کلیه عملیات اجرایی ساختمان باید توسط اشخاص حقوقی و دفاتر مهندسی اجرای ساختمان به عنوان مجری انجام شود. این عملیات باید طبق دستورالعمل ابلاغی از طرف وزارت مسکن و شهرسازی صورت گیرد. مالکان برای انجام امور ساختمانی خود مکلفند از این گونه مجریان استفاده نمایند.
مجری ساختمان چه شرایطی دارد و مسئولیت چه کاری را دارد؟
مجری ساختمان در زمینه اجرا دارای پروانه اشتغال به کار از وزارت مسکن و شهرسازی است. او مطابق با قراردادهای همسان که با مالکان منعقد می نماید، اجرای ساختمان را براساس نقشه های مصوب و کلیه مدارک منضم بر عهده دارد.
وظایف مجری ساختمان
مجری ساختمان نماینده فنی مالک در اجرای ساختمان است و پاسخگوی کلیه مراحل اجرای کار به ناظر و دیگر مراجع کنترل ساختمان می باشد.
بررسی مدارک و نقشه ها پیش از شروع پروژه
مجری موظف است مشخصات مندرج در پروانه ساختمان، نقشه های اجرایی و مشخصات فنی ساختمان قبل از شروع عملیات اجرایی را مطالعه و بررسی نماید. اشکالات و مغایرت های احتمالی بین پروانه ساختمان و نقشه ها، نقشه ها با یکدیگر، بین نقشه ها و مشخصات فنی و یا وجود نقص در آن ها به طراح یا طراحان آن اعلام نماید. درصورتی که این موارد منجر به تغییراتی در طراحی ساختمان گردد، مراتب باید به صاحب کار نیز اطلاع دهد.
ارائه برنامه زمان بندی، فراهم نمودن شرایط نظارت، ایجاد هماهنگی بین ناظران
- مجری باید برنامه زمان بندی کلی و تفصیلی کارهای اجرایی ساختمان از آغاز تا پایان کار ارایه دهد
- توقف و شروع مجدد آن را به صاحب کار و ناظر هماهنگ کننده اعلام نماید.
- شرایط نظارت بر عملیات اجرایی ساختمان برای صاحب کار و ناظرین به ویژه قسمت هایی از ساختمان که پوشیده خواهند بود را فراهم آورد.
- هماهنگی در چارچوب وظایف تعیین شده برای ناظر هماهنگ کننده و سایر ناظران ایجاد نماید.
رعایت ایمنی و حفظ محیط زیست
از دیگر وظایف مجری این است که اصول ایمنی و حفاظت از کارگاه و ساختمان های پیرامون آن و همچنین مسائل زیست محیطی را رعایت نماید.
صحت انجام کار
- صحت انجام تمامی عملیات اجرایی ساختمان
- مقررات ملی ساختمان، ضوابط و مقررات شهرسازی، محتوای مندرج در پروانه ساختمان و نقشه های مصوب را رعایت و اجرا نماید.
اﺧﺬ ﻣﻮاﻓﻘﺖ و ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﺘﺒﻲ
مجری باید از صاحب کار، ناظر مربوط و ناظر هماهنگ کننده در هرگونه تغییراتی که در برنامه تفصیلی اجرایی کار پیش می آید موافقت و تایید کسبی اخذ کند. او همچنین باید موافقت و تایید کتبی صاحب کار و طراح مربوط و مسئول دفتر طراحی در هرگونه تغییراتی در نقشه ها یا مشخصات فنی و مقررات ملی ساختمان مربوط به کار در دست اجرا پیش می آید را اخذ نماید.
استفاده از افراد متخصص
- مهندسان و کاردان های فنی رشته های مختلف ساختمان
- معماران تجربی دارای پروانه اشتغال
- کارگران، استادکاران و معماران تجربی دارای پروانه اشتغال و کارگران
- عوامل فنی ماهر دارای پروانه مهارت فنی استفاده نماید.
امضای ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻗﺮارداد
شرایط عمومی قرارداد جزو لاینفک قرارداد منعقد شده بین صاحب کار و مجری بوده و باید به امضای طرفین برسد.
امضای نقشه و تهیه لوح فشرده
مجری باید سه سری نقشه کامل کار اجرا شده ساختمان (چون ساخت) و یک لوح فشرده از نقشه های معماری، سازه، تاسیسات مکانیکی و تاسیسات برقی تهیه و امضا نماید. همچنین تاییدیه لازم از ناظران حقیقی ذی ربط یا ناظر حقوقی اخذ نماید.
جبران خسارت
مجری باید خسارت ناشی از عملکرد خود به صاحب کار یا اشخاص دیگر پس از تایید مراجع دارای صلاحیت را جبران نماید.
رعایت مقررات و آیین نامه های مربوطه
- شرایط خصوصی قرارداد و مشخصات مندرج در پروانه ساختمان و نقشه های مصوب و ضوابط و مقررات شهرسازی در اجرای کار را رعایت نماید.
- مقررات ملی ساختمان و شیوه نامه ها و بخشنامه های قانونی صادره از سوی وزارت مسکن و شهرسازی را رعایت نماید.
اجرای با کیفیت موضوع قرارداد
مجری باید موضوع قرارداد منطبق با اصول مهندسی و کیفیت مناسب و استفاده از مصالح مرغوب در حد استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، که مراحل مختلف آن مورد تایید ناظران ذی ربط حسب رشته آنان باشد را اجرا نماید.
اخذ تاییدیه های کنترل ساختمان
تاییدیه های مربوط به کنترل ساختمان درپایان هرمرحله از عملیات اجرایی از ناظران ذیربط را اخذ نماید.
تکمیل شناسنامه فنی و ملکی
مجری باید دفترچه اطلاعات ساختمان منضم به شناسنامه فنی و ملکی ساختمان را تکمیل نماید. تاییدیه های لازم از ناظران ذی ربط جهت صدور شناسنامه را اخذ نماید.
تحویل مدارک ساختمان به صاحب کار
مجری باید تمامی مدارک و مستندات فنی و ملکی ساختمان به صاحب کار پس از انجام مراحل فوق تحویل دهد.
بیمه نمودن کیفیت اجرای ساختمانی
او باید کیفیت اجرای ساختمانی که به مسئولیت مجری ساخته می شودرا بیمه نماید. مجریانی که ساختمان های در حال احداث خود را به دلایل قابل استناد و قبولی که مورد تایید سازمان استان باشد نتوانند تحت پوشش بیمه کیفیت قرار دهند؛ مکلفند از طریق ارایه ضمانت نامه بانکی یا تضمین نامه کتبی مفاد و کار برگ آن توسط سازمان استان در سه نسخه تهیه و در یکی از دفاتر اسناد رسمی مورد تایید قرار میگیرد به نفع صاحبان کار، تضمین کیفیت ساختمان نمایند.
درج تابلو توسط مجری
مجری مکلف است قبل از شروع عملیات اجرایی، مشخصات ساختمان در دست احداث را بر روی تابلویی در کنار معبر؛ به صورتی که از فاصله مناسب برای عموم قابل دیدن باشد، درج نماید. این تابلو تا زمان پایان کار باقی می ماند.شهرداری ها و سایر مراجع صدور پروانه از شروع به کار یا ادامه کار ساختمان هایی که تابلو مشخصات نصب ننموده اند، جلوگیری به عمل می آورند. ابعاد و اندازه تابلو و همچنین مشخصاتی که باید بر روی تابلو قید شود، توسط سازمان نظام مهندسی تعیین می گردد.
اهدای نسخه ای از قرارداد به مراجع صدور پروانه
مجری نسخه ای از قرارداد منعقد شده با صاحب کار را در اختیار شهرداری یا سایر مراجع صدور پروانه ساختمان و سازمان استان قرار می دهد.
نکات مهم در مورد مجری ساختمان
مجری چه زمانی می تواند اجرای کار دیگری را تقبل نماید؟
مجری زمانی می تواند اجرای کار دیگری را تقبل نماید که گزارش پیشرفت فیزیکی عملیات اجرایی هریک از واحدهای ساختمانی در دست اجرای او برابر 75 درصد باشد و مراتب مورد تایید ناظر هماهنگ کننده و سازمان استان قرار گیرد.
شرایط اجرای همزمان دو پروژه توسط مجری
چنانچه مجری در حدود ظرفیت اشتغال تعیین شده برای او، مسئولیت اجرای همزمان بیش از یک ساختمان را تقبل نماید، ملزم می باشد در هر ساختمان یا مجتمع ساختمانی بر حسب پیچیدگی و حجم و ارتقاء کار، طبق نظر سازمان استان، یک نفر مهندس رشته معماری یا عمران یا کاردان فنی رشته های ذکر شده یا معمار تجربی را به صورت تمام وقت، به عنوان مسئول اجرای کارگاه در محل احداث بنا مستقر نماید.
ﻇﺮﻓﻴﺖ اﺷﺘﻐﺎل ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﺠﺮي ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﺆول دﻓﺘﺮ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ اﺟﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﺳﺖ
براساس کار تمام وقت در دفتر اجرای ساختمان تعیین شده و چنان چه بخواهند در زمینه طراحی یا نظارت ساختمان نیز فعالیت نماید، باید تمامی کارهای اجرایی در دست اقدام مجری به پایان رسیده و گواهی لازم را از ناظر هماهنگ کننده دریافت نموده باشد.بعد از آن نسبت به تشکیل دفتر مهندسی طراحی ساختمان یا دفتر طرح و ساخت و اخذ مجوز از وزارت مسکن و شهرسازی اقدام نماید.
نقض مقررات و ارتکاب به خلاف مجری
در صورتی که مجری از حدود وظایف و مسئولیت های مندرج در این شیوه نامه، مقررات ملی ساختمان و شرایط عمومی قرارداد که جزو لاینفک این شیوه نامه می باشد، عدول نماید و یا مرتکب خلاف شود؛ ناظر یا ناظران ذیربط خلاف را به مجری ساختمان منعکس و با تعیین فرصت مناسب رعایت موارد ذیربط را از وی خواهند خواست. در صورت عدم تمکین مجری به دستورات ابلاغی، ناظر یا ناظران ذیربط موارد خلاف را با ذکر دلیل به ناظر هماهنگ کننده منعکس نموده و نام برده موارد را به سازمان استان و مرجع صدور پروانه گزارش خواهد نمود.
ﺣﻞ اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮ ﻧﺎﻇﺮ ، ﻧﺎﻇﺮان و ﻧﺎﻇﺮ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎ ﻣﺠﺮي
با توجه به نقشه ها و مشخصات فنی مصوب ساختمان یا مجتمع و یا مجموعه ساختمانی با نظام مهندسی سازمان استان است و نظر آن تعیین کننده خواهد بود.
تکلیف صاحب کاری که خود مجری آن کار باشد.
نیازی به ارایه قرارداد ندارد اما تمامی مسولیت ها و مقررات مجری بر عهده ی وی خواهد بود و مکلف است مفاد شرایط عمومی قراردادهای حقوقی، مجریان انبوه ساز و دارندگان صلاحیت طرح و ساخت را بررسی نماید و در صورت اطلاع و یا مشاهده هرگونه تخلف، مکلف است مراتب را جهت بررسی و اتخاذ تصمیم، حسب مورد به سازمان مسکن و شهرسازی استان و شورای انتظامی استان اعلام نماید؛ تا در صورت محکومیت مجری نسبت به برخورد انضباطی تا حد ابطال پروانه اقدام شود.
مرجع نظارت بر کار مجری
ناظران دارای پروانه اشتغال نظارت از وزارت مسکن و شهرسازی می باشند، سازمان استان نیز بر عملکرد اشخاص فوق نظارت می نماید و وزارت مسکن و شهرسازی نیز بر انجام امور ساختمانی نظارت عالیه خواهد داشت.
منبع: کتاب مقررات ملی ساختمان مبحث دوم
