بازرسی عینی و چشمی (V.I) در جوش ها :
یکی از موثرترین روش های بازرسی جوش، بازرسی عینی عملیات جوشکاری توسط بازرسان و ناظران آموزش دیده است. طبق دستورالعمل آیین نامه ی جوشکاری ساختمان، صد در صد جوش های انجام شده باید بازرسی عینی گردند. بازرسی عینی اگر به درستی انجام شود، از ارکان مهم بازرسی جوش می باشد. بازرسی های عینی غالبا در سه مرحله قبل از جوشکاری و در حین جوشکاری در برنامه تضمین کیفیت و بعد از جوشکاری در برنامه کنترل کیفیت انجام می شود.
درتمامی موارد اعتقاد همگانی بر این است که پیشگیری مقدم بر درمان (یا در ادبیات فنی، تعمیر) است. اصل مهم در برنامه ی بازرسی عینی، تنظیم برنامه های پیشگیرانه است که در طی آن تعداد جوش هایی که مورد ترمیم قرار می گیرند، کاهش یابند.
اصول بازرسی چشمی (عینی) جوش
بازرسی عینی از کاربردی ترین روش های بازرسی جوش است. این روش سریع بوده و نیازی به تجهیزات گران قیمت ندارد. در هنگام بازرسی عینی استفاده از یک ذره بین (با بزرگنمایی حدود 10 برابر) توصیه می شود. زیرا با استفاده از ذره بین امکان مطالعه ی شرایط ظاهری جوشکاری در سطح بزرگتری وجود دارد.
دربسیاری از برنامه های کنترل کیفیت محصولات جوشی، از آزمون چشمی به عنوان اولین آزمایش و یا در بعضی موارد به عنوان تنها روش ارزیابی بازرسی، استفاده می شود. اگر آزمون چشمی به طور مناسب اعمال شد، ابزار ارزشمندی می تواند واقع گردد.
بازرسی چشمی روشی برای شناشایی نواقص و معایب سطحی می باشد. شناسایی و تعمیر این عیوب، کاهش هزینه ی قابل توجهی در بر خواهد داشت. تاثیر بازرسی چشمی هنگامی بهینه می شود که دوره ی زمانی قبل، حین و بعد از جوشکاری را پوشش دهد.
بازرسی عینی قبل از جوشکاری
اقداماتی که لازم است توسط بازرس جوش قبل از جوشکاری انجام شوند، عبارتند از:
- کنترل نقشه ها و مشخصات فنی
- کنترل دستورالعمل های جوشکاری
- ارزیابی جوشکاران
- تعیین نقاط کنترل
- تنظیم برنامه ثبت نتایج
- کنترل مصالح فلز پایه و فلز جوش
- کنتر پخی، هندسه، هم راستایی و جفت و جوری درزها
- کنترل پیش گرمایش لازم
- کنترل عملیات برشکاری و تضاریس ناشی از برشکاری
- شرایط عمومی کارگاه جوشکاری.
بازرسی عینی در حین جوشکاری
اقداماتی که توسط بازرس جوش در حین جوشکاری انجام می شود، عبارتند از:
- کنترل کیفیت نوار ریشه(پاس ریشه)
- کنترل هندسه ی درز جوش قبل از جوشکاری روی دیگر
- دمای پیش گرمایش و دمای پاس های میانی
- توالی جوش ها
- کنترل ظاهر جوش
- تمیزکاری جوش و گل جوش بین دو پاس متوالی
- کنترل آمبراژ، ولتاژ و سرعت حرکت دست جوشکار
- نوسان عرضی دست جوشکار (حداکثر 2/5 برابر مفتول الکترود)
بازرسی عینی بعد از جوشکاری
اقداماتی که توسط بازرس جوش بعد از جوشکاری انجام می شود، عبارتند از:
- ظاهر نهایی جوش
- اندازه نهایی جوش
- طول جوش
- دقت های ابعادی
- میزان اعوجاج
- اصلاحات حرارتی
- عیوب ظاهری شامل
- 1-7 تخلخل ظاهری (تخلخل سوزنی)
- 2-7 عدم امتزاج کامل
- 3-7 عدم نفوذ کامل جوش در فلز پایه
- 4-7 بریدگی پای جوش
- 5-7 لوچه
- 6-7 ترک های سطحی
- 7-7 گرده ی بیش از حد جوش
8.عملیات تنش زدایی
نکته
بازرس جوش باید مجهز به ابزاری شامل اندازه گیر جوش، متر، کولیس، چراغ قوه و ذربین باشد.
منبع : راهنمای جوش و اتصالات جوشی در ساختمان های فولادی (1390)
